Ehliyet almak hayatımızdaki en büyük adımlardan biri. Ama artık ehliyeti aldığın gün her şey tamamen bitmiş olmuyor. Çünkü son yıllarda uygulamaya giren aday sürücülük sistemi, yeni sürücülerin belirli bir süre boyunca daha dikkatli, daha kontrollü ve daha bilinçli araç kullanmasını sağlamak için tasarlandı. Bu sistem kulağa ilk etapta biraz “kısıtlama” gibi gelse de aslında trafikte güvenliği artıran oldukça mantıklı bir uygulama. Peki aday sürücü ne demek, hangi kurallar geçerli, bu süreçte nelere dikkat etmelisin? Hadi tüm detayları birlikte inceleyelim.
Aday Sürücü Sistemi Tam Olarak Ne Anlama Geliyor?
Aday sürücü ya da diğer adıyla stajyer sürücü, ilk kez ehliyet alan kişilerin iki yıl boyunca özel bir değerlendirme sürecine tabi tutulmasıdır. Bu süreçte sürücünün trafikteki davranışları, ceza puanları ve kural ihlalleri düzenli olarak takip edilir.
Bu iki yıl boyunca sürücü normal bir sürücü gibi araç kullanır ama bazı ek kurallara uyması zorunludur. Bir nevi “trafikte deneyim kazanma dönemi” gibi düşünebilirsin.
Bu sistemin amacı; yeni sürücülerin daha dikkatli olması, riskli davranışlardan uzak durması ve trafikte güvenli sürüş alışkanlığı kazanmasıdır.
Kimler Aday Sürücü Sayılır?
Yeni ehliyet alan herkes otomatik olarak aday sürücü statüsüne girer. Ehliyet sınıfı fark etmez;
• B sınıfı,
• A1–A2–A,
• C–D gibi ağır vasıta,
• M, B1 veya F fark etmeksizin,
hangi ehliyeti aldıysan aldıktan sonra başlayan ilk iki yıl, senin aday sürücülük dönemindir.
Bu süreçte ehliyetinde “aday sürücü” yazmaz, plakan ya da aracın değişmez, sadece sistem seni resmî olarak takip etmeye başlar.
Aday Sürücülerin Uymak Zorunda Olduğu Kurallar
Aday sürücülük döneminin en önemli kısmı bu kurallardır. Çünkü bu özel süreçte bazı hataların geri dönüşü yoktur.
İşte dikkat etmen gereken temel kurallar:
Ceza puanı limiti daha düşüktür
Normal sürücüler için ceza puanı limiti 100’dür.
Aday sürücüler için bu limit 75 ceza puanıdır.
Bu puanı doldurduğunda ehliyetin iptal edilir ve yeniden sürücü kursuna kayıt olup tüm süreci baştan yaşamak zorunda kalırsın.
Bu yüzden ilk iki yılda kurallara uyman çok daha önemli.
Alkollü araç kullanmak kesin yasak
Normal sürücülerde bile çok ciddi bir ihlal olan bu durum, aday sürücülerde sıfır tolerans gerektirir.
Bir kez bile alkollü araç kullanırken yakalanırsan ehliyetin anında iptal edilir.
Hız kurallarında ekstra hassasiyet
Aday sürücüler için hız limitleri aynı olsa da yapılan ihlaller daha ağır değerlendirilir.
Üç kez hız sınırını aşan bir aday sürücünün ehliyeti iptal edilebilir.
Bu yüzden hız tabelaları senin en yakın arkadaşın olmalı.
Trafik güvenliğini tehlikeye atan ihlaller
Kırmızı ışıkta geçmek, emniyet kemeri takmamak, cep telefonu kullanmak gibi davranışlar normalde de ceza sebebidir.
Ama stajyer sürücüysen bu ihlaller sistemde daha hassas görünür ve tekrarlandığında ehliyetin iptal sürecine girer.
Aday Sürücü Ne Kadar Sürer?
Süre tam olarak iki yıldır.
Bu iki yıl boyunca kurallara uyarsan, ciddi bir ihlal yapmazsan ve ceza puanı limitini aşmazsan süreç sorunsuz şekilde tamamlanır.
İki yıl dolduğunda otomatik olarak normal sürücü statüsüne geçersin.
Herhangi bir belge yenilemene veya başvuru yapmana gerek yoktur.
Aday Sürücü Ehliyeti İptal Olursa Ne Olur?
Bu kısmı dikkatlice okuman çok önemli.
Çünkü aday sürücülük sistemindeki hataların bazıları ehliyetin tamamen iptal edilmesine sebep olur.
Eğer ehliyetin stajyerlik döneminde iptal edilirse:
• Yeniden sürücü kursuna kayıt olman,
• Sıfırdan eğitim alman,
• Tekrar e-sınava girmen,
• Tekrar direksiyon sınavına girmen gerekir.
Yani süreç başa döner. Bu hem zaman hem de maddi kayıp demektir.
Bu yüzden stajyerlik döneminde küçük bir hata bile büyük sonuçlara yol açabilir.
Neden Aday Sürücü Sistemi Var?
Birçok kişi bu sistemi gereksiz bir kısıtlama olarak görüyor ama aslında tam tersi.
Bu sistemin amacı yeni sürücülerin trafikte daha bilinçli olmasını sağlamak.
Neden mi?
Çünkü yapılan araştırmalara göre, trafiğe yeni çıkan sürücüler deneyimsizlik nedeniyle en fazla kaza yapan grubu oluşturuyor.
Aday sürücü sistemi, bu kazaların önüne geçmek için tasarlanmış koruyucu bir süreç aslında.
Aday Sürücü Döneminde Nasıl Daha Güvenli Araç Kullanılır?
Bu dönemde temel hedefin hataya yer bırakmamak olmalı.
İşte kendini korumak için birkaç tüyo:
• Emniyet kemerini her zaman tak
• Hız sınırlarına mutlaka uy
• Aracının bakımlarını ihmal etme
• Cep telefonu kullanma
• Yorgun veya uykusuzken trafiğe çıkma
• Yoğun trafiğe girmeden önce pratik yap
• Riskli manevralardan kaçın
Trafikte özgüven güzeldir ama aşırı özgüven tehlikelidir. Bu iki yıl boyunca kendine güvenli bir sürüş temeli oluştur.
Aday Sürücü Olduğun Bilinir mi?
Birçok kişi “Acaba herkes benim stajyer sürücü olduğumu görür mü?” diye merak ediyor.
Hayır, ehliyetinde ya da aracında herhangi bir işaret olmaz.
Sadece sistem seni arka planda takip eder.
Yani trafik polisi veya komisyon dışında kimse anlamaz.
Bu Sürecin Sana Katkısı Nedir?
Aday sürücülük aslında seni zorlamak için değil, trafik kültürüne daha bilinçli bir şekilde dahil etmen için hazırlanmış bir süreçtir.
Bu iki yıl sonunda:
• Daha kontrollü,
• Daha dikkatli,
• Daha güvenli,
• Daha tecrübeli
bir sürücü olursun.
Kısacası stajyerlik dönemi, seni daha olgun bir sürücüye dönüştüren bir yolculuktur.